از دیرباز تاکنون، گياهان دارويی همواره در زمینه های مختلف درمانی، غذایی و صنعتی به طور گستردهای مورد استفاده انسان بوده است. امروزه تقریباً یکچهارم داروهای تهیه شدهی دنیا دارای منشأ گیاهی هستند و یا بر اساس ساختمان ترکیبات شیمیایی گیاهی ساخته شده‌اند.
کشور عزیز ما ایران با داشتن تنوع زیستی و اقلیمی بسیار زیاد و بهرهمندی از اختلاف دمای حداقل و حداکثر در نقاط مختلف کشور، میتواند بعنوان یک اهرم بسیار بزرگی در زمینه توسعه کشت و پرورش، فراوری و صنعت گیاهان دارویی در جهان مطرح گردد. در واقع گیاهان دارویی ثروت مظلوم و ارزشمند کشور ماست که در برخی جوامع علمی از آن بعنوان طلای سبز ایران نام برده می‌شود و قابلیت‌های بسیار بالایی در ایجاد اقتصادی پویا و درآمد حاصل از تولید ناخالص ملی دارد، بطوریکه بکارگیری آن در صنایع دارویی، غذایی و آرایشی - بهداشتی و سایر فرآورده‌های مرتبط با آنها، علاوه بر اثرات مفیدی که در توسعه فرهنگ مصرف گیاهان دارویی و داروهای گیاهی و ترویج آنها دارد، میتواند بعنوان پتانسیل بالقوه در ایجاد درآمدهای ارزی و کاهش واردات مواد اولیه داروهای شیمیایی و سنتتیک بکار گرفته شود. همچنین، حضور صنایع تبدیلی و فرآوری گیاهان دارویی در کنار کشت و کار علمی این گیاهان، این صنعت را بعنوان یکی از صنایع خاص با ارزش افزوده بالا معرفی میکند. با این وجود، تاکنون بخش ناچیزی از این ظرفیت بالقوه عظیم کشور شناسایی و یا مورد بهره برداری قرار گرفته است.
از سویی دیگر، بدلیل عدم کشت مناسب گیاهان دارویی و همچنین برداشت بی رویه آنها از عرصه های طبیعی و تخریب محیط زیست، امروزه بسیاری از گونه های ارزشمند و نادر دارویی کشور در معرض خطر انقراض قرار گرفته‌اند. بر این اساس، استان مازندران بدلیل دارا بودن منابع طبیعی منحصر بفرد مانند دریا، رودخانه های متعدد، جنگل، مرتع، جلگه و کوهستان، آب و هوا و خاک منحصر بفرد، زیستگاه فوق العاده‌ای برای رشد انواع درختان و درختچهها و گیاهان دارویی بوده و با وجود شهرک‌های صنعتی فعال، کارخانه‌های غذایی بین المللی و همچنین وجود پژوهشگاهها و دانشگاههای معتبر، جهت برنامه ریزی برای انجام مطالعات و تحقیقات مختلف در حیطه شناخت گیاهان دارویی (مطالعات فارماکوگنوزی و فارماکولوژی) و استفاده از آنها در راستای تامین غذا و دارو برای مردم، بعنوان یکی از قطبهای بالقوه کشور در حوزه باغبانی و همچنین صنعت سودآور تولید و فرآوری گیاهان داروئی به شمار می آید.
با توجه به این ظرفیتها، بر اساس طرح جامع آمایش سرزمینی کشور، یکی از حوزه های اصلی فعالیتهای اقتصادی، پژوهشی و آموزشی استان مازندران «گیاهان دارویی» تعریف شده است. افزون بر آن، در نقشه جامع علمی کشور نیز «فعالیتهای حوزه گیاهان دارویی» در اولویت الف قرار گرفته است. لذا در راستای نیل به اهداف عالیه این نقشه و قطع اتکا به منابع نفتی، با توجه به گستردگی زمینههای تحقیقاتی و پژوهشی در زمینه شناسایی، اصلاح، تولید و بهرهبرداری مطابق با استاندارد از این منابع عظیم خدادادی، وجود تحقیقات بلندمدت منجسم، هماهنگ و هدفدار در برنامهریزیهای کلان کشوری ضروری بهنظر میرسد.
با توجه به مطالب ذکر شده، رشته‌‌ی گیاهان دارویی از جایگاه ویژه‌ای در جهان و در میان سایر علوم برخوردار است؛ لذا دانشکده گیاهان دارویی دانشگاه تخصصی فناوریهای نوین آمل بعنوان نخستین دانشکده تخصصی گیاهان دارویی در سطح کشور با برخورداری از اعضای هیأت علمی مجرب، فعالیت آموزشی و پژوهشی خود را با هدف آموزش صحیح، تحقیقات و همچنین تربیت نیروی انسانی متخصص در حوزه گیاهان دارویی آغاز نموده است. این دانشکده قادر است با پوشش کمبودها و نواقص موجود در این عرصه، در راستای تولید و بهرهبرداری علمی از گیاهان دارویی کشور، بعنوان یک صنعت پرسود و با ارزش افزوده بالا گامهای بلند و موثری بردارد.
شیوه ورود به رشته
شیوه ورود به رشته تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی(در مقطع کاردانی ناپیوسته) صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی دانش آموزان در مقطع دیپلم، بدون در نظر گرفتن رتبه کنکور آنها صورت میپذیرد. دانش آموختگان مقطع دیپلم با پر کردن فرمهای مربوطه و ارسال آن به سازمان سنجش و آموزش عالی کشور، در صورت کسب حد نصاب معدل میتوانند در یکی از دوره های روزانه یا شبانه این رشته مشغول به تحصیل شوند.
در ادامه، دانشجویان پس از دانش آموختگی در مقطع کاردانی این رشته میتوانند بدون نیاز به شرکت در آزمون ورودی و صرفاً بر اساس معدل کل دوره کاردانی، وارد دوره کارشناسی ناپیوسته دانشگاه گردند. دانشجویان مقطع کارشناسی ناپیوسته رشته تولید و بهره برداری از گیاهان دارویی پس از دانش آموختگی می توانند در مقطع کارشناسی ارشد در رشته های مختلفی به ادامه تحصیل بپردازند.
رشته های مهندسی علوم باغبانی با گرایش گیاهان دارویی، فیتوشیمی، شیمی با گرایش فناوری اسانس، شیمی دارویی و بیوتکنولوژی از مهم ترین رشته هایی هستند که دانش آموختگان میتوانند جهت ادامه تحصیل نسبت به انتخاب آنها اقدام نمایند. علاوه بر آن، رشته "تاریخ علوم پزشکی" (وزارت بهداشت) نیز یکی از رشته های جذابی است که دانش آموختگان میتوانند در آن به یادگیری اصول و مبانی طب سنتی بپردازند.
لازم به ذکر است که در راستای رسالت مرکز مطالعات و توسعه آموزش دانشگاه، هم اکنون دانشکده گیاهان دارویی به منظور بالا بردن سطح دانش و کارآیی فارغ التحصیلان دانشکده بر اساس نیازهای در حال تغییر جامعه، در حال توسعه رشته های مرتبط در مقاطع تحصیلات تکمیلی می باشد.
مشاغل قابل احراز
به دلیل گستردگی و تنوع حوزه های مرتبط با گیاهان دارویی، دانش آموختگان بسته به علاقه شخصی میتوانند در طیف گستردهای از مشاغل و کسب و کارها آغاز به کار نمایند. یکی از مهمترین امتیازات این رشته امکان دریافت وامهای قابل توجه و کم بهره است که به دانش‌آموختگان اجازه میدهد که نسبت به راه اندازی کسب و کارهای مستقل اقدام کنند. از رایج ترین مشاغل پس از دانش آموختگی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
▪ فعالیت در سازمانهای دولتی از جمله جهاد کشاورزی و منابع طبیعی، سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت بهداشت و ...
▪ فعالیت در شرکتهای تولید داروهای گیاهی و محصولات آرایشی و بهداشتی
▪ فعالیت در شرکتهای تولید محصولات گیاهی (چای و دمنوش های گیاهی، تولید عرقیات، گلاب و ...) و داروخانه ها
▪ فعالیت در واحدهای استحصال و فرآوری گیاهان دارویی ▪ فعالیت در واحدهای بیوتکنولوژی (زیست فناوری) گیاهی و کشت بافت گیاهان دارویی
▪ فعالیت در گلخانه ها و واحدهای تکثیر، تولید نشاء و بذر گیاهان دارویی
